progestan nedir
Progestan Nedir? Gebeliğin “Koruyucu Meleği” Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Progestan nedir?
Hamilelik haberiyle gelen sevinç, bazen küçük bir lekelenme veya kasık ağrısı ile yerini endişeye bırakabilir. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının bu gibi durumlarda reçetesine ilk yazdığı ilaç genellikle Progestan olur. Peki, bu ilaç tam olarak ne işe yarar? Sadece düşük tehlikesi olanlar mı kullanır?
Bu makalede; gebeliğin devamı için hayati öneme sahip olan Progestan’ın (mikronize progesteron) etkilerini, kullanım şekillerini ve en çok merak edilen yan etkilerini sizler için detaylandırdık.
Progestan (Progesteron) Nedir?
Progestan, vücudumuzda doğal olarak bulunan progesteron hormonunun laboratuvar ortamında hazırlanmış, doğal yapısına eşdeğer formudur. Progesteron hormonu, kadın üreme sisteminde “gebeliğe hazırlık” ve “gebeliğin devamı” için anahtar rol oynar.
Basitçe anlatmak gerekirse; östrojen hormonu rahim duvarını kalınlaştırır, progesteron (Progestan) ise bu duvarı “sağlamlaştırır” ve bebeğin yuvalanması için yatağı hazırlar. Eğer progesteron seviyesi düşerse, rahim duvarı yıkılır ve kanama (adet veya düşük) başlar.
Progestan Nedir Ne İşe Yarar? Kullanım Alanları
Progestan sadece tek bir amaçla kullanılmaz. Jinekolojide ve obstetrikte (doğum biliminde) şu durumların tedavisinde altın standarttır:
1. Gebelikte Düşük Tehdidi (Abortus İmminens)
Hamileliğin ilk aylarında görülen vajinal kanama veya lekelenmelerde, rahmin kasılmasını engelleyerek bebeğin düşmesini önlemeye çalışır. Rahmi “sakinleştirir”.
2. Tüp Bebek (IVF) Tedavisi
Tüp bebek tedavilerinde yumurta toplama işleminden sonra vücudun kendi progesteron üretimi yetersiz kalabilir. Embriyonun rahme sıkıca tutunabilmesi için dışarıdan yüksek doz Progestan desteği (Luteal faz desteği) verilir.
3. Erken Doğum Riski
Rahim ağzı (serviks) kısalığı olan veya erken doğum riski taşıyan gebelerde, rahmin erken kasılmasını önlemek için kullanılır.
4. Adet Düzensizliği ve Menopoz
Gebelik dışında; adeti düzenlemek veya menopoz döneminde östrojen tedavisinin yanına rahim kanserini önlemek amacıyla eklenir.
Progestan Nasıl Kullanılır? (Ağızdan mı, Vajinal mi?)
Progestan yumuşak kapsül (50 mg, 100 mg veya 200 mg), ilginç bir özelliğe sahiptir: Hem ağızdan yutulabilir hem de vajinal fitil olarak kullanılabilir. Doktorunuzun önerisi esastır ancak aralarında önemli farklar vardır:
Ağızdan (Oral) Kullanım: Hap su ile yutulur. Ancak karaciğerden geçtiği için baş dönmesi, uyku hali ve sersemlik gibi yan etkileri çok daha yoğun yapar.
Vajinal (Fitil) Kullanım: Kapsül, vajina içine derine itilir. Karaciğere uğramadan direkt rahim dokusuna etki eder. Yan etkisi çok daha azdır ve rahimdeki etkisi daha güçlüdür.
Önemli Not: Vajinal kullanımda ilacın beyaz kabuğu geri gelebilir veya akıntı yapabilir, bu normaldir ve ilacın emilmediği anlamına gelmez.
Bir de kalçadan yapılan yağlı iğne formu (Progestan Ampul veya Dex) vardır ki bu genellikle hastanede veya acil durumlarda, kanamanın yoğun olduğu zamanlarda tercih edilir.
Progestan’ın Yan Etkileri Nelerdir?
İlacı kullanan hastaların en çok şikayet ettiği konu yan etkilerdir. Bu etkiler geçicidir ve ilaç bırakılınca son bulur.
Aşırı Uyku Hali ve Sersemlik: Özellikle ağızdan alındığında, içtikten 1-2 saat sonra “sarhoşluk hissi” yaratabilir. Bu nedenle ilacın gece yatmadan önce alınması önerilir.
Baş Dönmesi (Vertigo): Gün içinde denge kaybı yaşatabilir.
Mide Bulantısı ve Şişkinlik: Hormonal bir ilaç olduğu için sindirim sistemini yavaşlatabilir.
Memelerde Hassasiyet.
Doktor Tavsiyesi: Eğer ağızdan aldığınızda yan etkiler sizi çok zorluyorsa (iş hayatınızı etkiliyorsa), doktorunuza danışarak vajinal kullanıma geçebilirsiniz. Bu, yan etkileri %90 oranında azaltır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Progestan bebeğe zarar verir mi? Hayır. Aksine, bu ilaç bebeğin hayatını kurtarmak ve gelişimini desteklemek için verilir. Bebeğin organ gelişimine olumsuz bir etkisi yoktur.
Progestan kullanırken kanamam oldu, ne yapmalıyım? Progestan kanamayı durdurmaya yardımcıdır ama bazen kanama “durdurulamaz” bir düşük sürecine girmiş olabilir. İlacı kullanırken kanamanız artarsa veya parça düşürürseniz, ilacı kesmeyin ama hemen doktorunuza başvurun.
Progestan kilo aldırır mı? Progesteron hormonu vücutta su tutulumuna (ödem) neden olabilir. Tartıda gördüğünüz artış genellikle yağ değil, ödemdir. Tedavi bittikten sonra bu ödem vücuttan atılır.
İlacı ne zaman bırakacağım? Düşük tehdidi için kullanıyorsanız, genellikle kanama kesildikten 1-2 hafta sonra veya plasenta tam olarak hormon üretmeye başladığında (12. hafta civarı) doktorunuz ilacı bıraktırır. Erken doğum riski varsa 36. haftaya kadar devam edilebilir.
Sonuç
Progestan NEDİR, riskli gebeliklerde ve tüp bebek süreçlerinde anne adaylarının en yakın dostudur. “Baş dönmesi yapıyor” diye ilacı bırakmak yerine, kullanım şeklini değiştirmek veya saatini ayarlamak için doktorunuzla görüşmelisiniz. Unutmayın, bu ilaç bebeğinizin o güvenli yuvada (rahimde) daha sıkı tutunmasını sağlayan en önemli destektir.
PROGESTAN NEDİR
